DNM-Online Boeken en beschouwingen

Besturen in tijden van Corona: de kunst van het samenwerken en het creëren van nieuwe wegen

Column

Lege plekken, moet nu zo

Omhels je door mijn schermpje heen

Kijk naar buiten en naar binnen

Voel hoe alles plotseling verdween

Uit: Jitske Kramer, Werk heeft het gebouw verlaten. Anders samenwerken na de coronaschok. Boom Uitgevers, 2020

In november 2020 ben ik gestart met de Academische leergang Leiderschap in Onderwijsbestuur via de AOG School of Management. Een opleiding die veel stof tot nadenken biedt. De vakliteratuur, de wetenschappelijke artikelen, de gastdocenten, de medecursisten bieden uiteenlopende perspectieven op het vak besturen van onderwijsorganisaties en jouw rol als bestuurder. In een van de modules moesten we vooraf een aantal hoofdstukken lezen uit Leiden met liefde van Chris Tils en daarbij onze agenda van de afgelopen weken kritisch onder de loep nemen. Leiden met liefde beschrijft onder meer het werk van onderwijsbestuurders: welke rollen ze vervullen en hoe ze dat goed mogelijk kunnen doen. De opdracht was om na te gaan welke rollen jou het beste passen en welke in tijden van Corona onder druk staan, en daardoor realiseerde ik me welke (sub)rollen onder druk staan door de geldende richtlijnen en maatregelen. Zo is het voor ons als College van Bestuur veel minder gemakkelijk onze zichtbaarheid te organiseren en of je symbolische rol uit te oefenen. Heel veel van onze taken en activiteiten vinden online plaats. Maar online meetings maken het moeilijk elkaar op een diepere laag te ontmoeten. Toch vinden we met elkaar wel weer nieuwe oplossingen om dit toch voor elkaar te krijgen.

Verbondenheid is één van onze kernwaardes en juist de wederzijdse verbondenheid met stakeholders is essentieel om de koers van onze Stichting en de besturingsfilosofie levend te houden. Vertrouwen en vakmanschap zijn de andere twee kernwaardes die daar onlosmakelijk mee verbonden zijn. Meer dan ooit wegen we nu welke activiteiten we aandacht geven, tegen de achtergrond van onze kernwaardes, besturingsfilosofie en ons koersplan. Dit afwegingsproces doen we niet alleen als College van Bestuur: we doen het samen met een afvaardiging van onze schoolleiders en beleidsmedewerkers. En we toetsen onze benadering aan onze interne en externe toezichthouders en organiseren ook dikwijls ‘spiegels’ zoals overleggen met onze contactinspecteur en bestuurlijke visitaties, terwijl ook praktijkonderzoek zoals een collega dat in het kader van zijn masterstudie uitvoert, als zodanig kan dienen. En natuurlijk nemen we de observaties van elkaar mee in de afwegingen en uiteindelijke keuzes.

Ik zeg uitdrukkelijk dat we dit meer dan ooit doen, dat afwegen. We merken dat de Corona pandemie en de impact daarvan veel tijd en aandacht vraagt van ons. We zien en ervaren dat er concessies worden gedaan wat betreft de inrichting van ons onderwijs en de onderliggende visie . Waar je eerst met elkaar in een school het groepsdoorbrekend onderwijs omarmde met het oog op het hogere doel kinderen toegang te geven tot gelijke kansen, en het  onderwijs stapsgewijs ongelijk was gaan inrichten, zijn we nu gedwongen in het kader van veiligheid kinderen weer als eenheidsworst te benaderen. Natuurlijk proberen we dat te voorkomen: leraren differentiëren zich wezenloos en er worden ook andere manieren bedacht. Maar het gaat niet zoals je het eigenlijk wenst en wilt met elkaar. Dit doet wat met onze collega’s, met onze kinderen, met hun ouders en verzorgers, en dat is heel begrijpelijk. Ik denk dat we allemaal weer verlangen naar de tijd dat je meer flexibel met elkaar kunt samenwerken, leren en leven. We worden of zijn best moe van de continue angst die in de lucht hangt.

Leiderschapscafé
Maar zoals ik hierboven al schreef: verbondenheid en werken aan ons vakmanschap en vertrouwen is via de online weg best mogelijk. Zo hebben we laatst een online leiderschapscafé georganiseerd. De voorbereiding troffen we in een werkgroep, bestaande uit een gemêleerd gezelschap van schoolleiders, beleidsmedewerkers, de directeur van ons bestuursbureau en mijzelf als CvB lid. Het mooie van zo’n proces is dat het nooit zo loopt dat als je van te voren zelf voor ogen hebt. Want dat is de kunst: richting en ruimte geven, vertrouwen en zorgen dat je de stem van de minderheid ook een plek geeft in het meerderheidsbesluit. Concreet hebben we het online leiderschapscafé als volgt opgebouwd en vormgegeven:

• Inleiding: een meditatie-oefening en een gedicht uit Werk heeft het gebouw verlaten van Jitske Kramer.
• Kern: bekijken van Float, een short movie van Pixar over een vader die ontdekt dat zijn zoontje anders is dan andere kinderen, gevolgd door het voor jezelf beantwoorden van de volgende vragen: met wie identificeer jij je uit dit filmpje? Wat zegt dit over jouw drijfveren (egodrijfveren, ontwikkelingsdrijfveren en zijnsdrijfveren)? Licht dit toe in een dialoog in de breakoutsessie.
• Slot: mentimeter over wat deze werkvormen jou gebracht heeft en waar je mee verder wilt gaan respectievelijk waar we mee verder moeten gaan.

Het proces heeft de verbondenheid onmiskenbaar versterkt. Het brengt ons vakmanschap (leiderschap, kwetsbaar durven opstellen, het stellen van vragen, goed naar elkaar luisteren, begrenzen etc) een stapje verder en werkt ook stimulerend voor het vertrouwen in elkaar. De reacties varieerden van ‘tijd te kort’ en ‘dit smaakt naar meer’ tot ‘niet echt mijn ding, maar wel relevant’ en natuurlijk ‘volgende keer hopelijk fysiek’. Dit leiderschapscafe is geen eenmalige gebeurtenis: we geven er weer een vervolg aan en dat doen we in de voorbereiding, doorwerking en uitwerking ook weer samen. Voor mij was het in elk geval heerlijk zo vanuit de inspiratie en diepgang met elkaar aan het werk te kunnen zijn. Hopelijk leidt het uiteindelijk ook tot verdere doorwerking en uitwerking in onze organisatie, ons onderwijs!

Jasmijn Kester
Lid College van Bestuur Stichting voor Katholiek Primair Onderwijs Amersfoort e.o. (KPOA), raadslid Onderwijsraad
j.kester@kpoa.nl

---

Geef hieronder uw reactie op dit nieuwsitem

Leave this one empty:

Naam:

E-mailadres:

Don't fill in data here:

Reactie:

Don't put anythin in here: